Historia Strzemięcina
Osada powstała we wczesnym średniowieczu i nosiła
pierwotną nazwę słowiańską – Strzemocin.
Gdy Krzyżacy przybyli tu w XIII
wieku, zmienili nazwę na Stremotschin, a
później wg dokumentu z 1372 r. na Stremenitz. W następnych latach używano nazwy
Preibut, Prybut, Preybut, a to ze względu na trudność w wymawianiu słowiańskiej
nazwy. Za panowania starostów polskich, osada ta przyjęła nazwę polską – Strzemięcin.
Z historii wiadomo, że w
XIII w. był tam folwark i wieś, umiejscowione na prawym brzegu Wisły,
oddalony od miasta o 1/3 milę na południe i należała do powiatu grudziądzkiego,
ale była własnością miasta. Granicą posiadłości między folwarkiem i miastem
była tzw. „Droga złodziejska” – prowadząca z lasu miejskiego do Wisły. Gdy w
1599 r. dozór kościelny kościoła św. Ducha w Grudziądzu rościł sobie pretensję
do własności Strzemięcina, powołując się na przywilej z 1370 r. – Rada
Miejska przedstawiła rejestry czynszowe z 1410 r., wg których mieszkający
tam rządca płacił oprócz zwykłych zobowiązań miastu 2 grzywny rocznie na św. Marcina.
Oprócz rządcy mieszkało tu kilkunastu czynszowników jak: Culmsee, P. Gorsuch,
Klinkenman i inni, którzy płacili również czynsz wg posiadanego majątku. W 1506 r. Sołtys Walenty, znana postać
tej miejscowości płacił 1 ½ grzywny, a włościan, posiadających
parcele też było płatnikami. Pod koniec XVI w., sąd ostatecznej instancji
przyznał rację miastu, a Król Polski Zygmunt III odnowił przywilej z 1370 r. –
potwierdzając stare prawa miejskie. W późniejszych latach folwark przejęło
miasto, utrzymując rządcę, kilku ratajów i pasterza. W 1632 r. wydzierżawiono
posiadłość Goldschmidtowi na 6 lat, za co ten płacił czynsz w wysokości 600
florenów. Dzierżawca był zobowiązany zbudować dom i stodołę. Drewno i cegłę
dawało miasto.
Zachowany
był trójpolowy system uprawy. Hodowano tu również owce, około 50 – 100 sztuk
bydła, a pastwisko było w lesie miejskim.
via.
